ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΓΙΑΤΡΩΝ ΤΟΥ ΟΚΑΝΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΥΓΕΙΑΣ

  Προς: Υπουργό Υγείας, κο Μ.Βορίδη      

              Υφυπ. Υγείας, κα Κ. Παπακώστα

   Κοιν: Πρόεδρο ΔΣ ΟΚΑΝΑ, κο Μ. Κατρίνη

Αθήνα, 24.06.2014

Κύριοι

Ως γιατροί εργαζόμενοι στον Οργανισμό κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ) σας υποβάλλουμε την παρούσα καταγγελία που αφορά  την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί το τελευταίο διάστημα στις θεραπευτικές δομές του Οργανισμού. 

Οι τεράστιες  περικοπές στον προϋπολογισμό του Οργανισμού (σταθερή και συνεχής μείωση του προϋπολογισμού κατά την τελευταία πενταετία), σε συνδυασμό με τις μέχρι σήμερα επιλογές της Διοίκησης  του ΟΚΑΝΑ, έχουν διαμορφώσει μια  κατάσταση  εξαιρετικά επικίνδυνη τόσο για τη συνέχιση της θεραπείας των ασθενών μας όσο και τη δημόσια υγεία.

Συγκεκριμένα:

1.Δεν υπάρχουν ψυχίατροι σε όλες τις μονάδες. Τα προγράμματα υποκατάστασης (ΠΥ) δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς ψυχίατρο, όχι μόνον λόγω της υψηλής ψυχιατρικής συνοσηρότητας (η ταυτόχρονη παρουσία εξάρτησης και σοβαρής ψυχιατρικής νόσου αφορά σε περισσότερους από το 40% των ασθενών μας), αλλά κυρίως λόγω της χορήγησης σε αυτές υποκαταστάτου – ενός συνθετικού οπιοειδούς, δυνητικά θανατηφόρου εάν δεν χορηγηθεί όπου υπάρχει ένδειξη και με την ορθή ιατρικά τιτλοποίηση και παρακολούθηση. Ωστόσο, οι νέες δομές (Βέροια πρόσφατα, Καβάλα παλαιότερα) ανοίγουν με ιατρική κάλυψη «εξ αποστάσεως», ενώ στις περισσότερες υπάρχουσες δομές Αθήνας και Θεσσαλονίκης επιλέγεται αυτή η λύση σε περίπτωση απουσίας του (ενός και μοναδικού) ψυχιάτρου της μονάδας. Όπως αντιλαμβάνεστε, παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειές μας, η κάλυψη «εξ αποστάσεως» δεν μπορεί παρά να μην επαρκεί.

2. Ανεπαρκής είναι και η κάλυψη από παθολόγους. Στο λεκανοπέδιο της Αττικής, κάθε παθολόγος καλύπτει τέσσερες ή πέντε δομές – δηλαδή επισκέπτεται μία φορά την εβδομάδα την καθεμιά ενώ τις υπόλοιπες μέρες  τις καλύπτει «εξ αποστάσεως», στερείται δε των απαραίτητων εμβολίων, φαρμάκων, παρακλινικών ελέγχων καθώς και χώρων εξέτασης.

Θα πρέπει να σας υπενθυμίσουμε ότι

a.    η επιδημία HIV/AIDS στην Αθήνα

έχει σαν αποτέλεσμα περίπου 20% των εισαχθέντων την τελευταία τριετία ασθενών στα προγράμματα να είναι οροθετικοί, πολλοί εκ των οποίων σε κακή κατάσταση και με προχωρημένη νόσο. Από τη διεθνή εμπειρία συνιστάται εντατική συνεργασία των ΠΥ με τις Μονάδες Ειδικών Λοιμώξεων ώστε να αυξηθεί η συμμόρφωση των ασθενών στην αντιρετροϊκή θεραπεία για να μειωθεί η μεταδοτικότητα και να μην εμφανισθούν φαινόμενα ανθεκτικότητας του ιού στα διαθέσιμα φάρμακα.

b.    Υπάρχει αυξητική τάση του επιπολασμού της λοίμωξης από τον ιό της ηπατίτιδας C, η οποία σε συνδυασμό με την γήρανση του πληθυσμού των χρηστών στα προγράμματα οδηγεί σε αυξημένα περιστατικά κίρρωσης και συνακόλουθων επιπλοκών.

c.    Τέλος, έχουν εμφανιστεί το τελευταίο διάστημα περιορισμένα κρούσματα φυματίωσης, ενδεικτικά του αυξανόμενου κινδύνου λόγω της όλο και μεγαλύτερης περιθωριοποίησης των εξαρτημένων σε περιόδους κρίσης.

3. Δεν υπάρχει τακτική και απρόσκοπτη προμήθεια του συνδυασμένου σκευάσματος Βουπρενορφίνης-Ναλοξόνης (Suboxone), απαραίτητου για τη μεγάλη πλειοψηφία (πάνω από 6000 άνθρωποι) των μελών των προγραμμάτων. Η έλλειψη αυτού δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους που αφορούν την υγεία και την ζωή των ασθενών μας, αλλά και του εκτός ΟΚΑΝΑ πληθυσμού των εξαρτημένων από ηρωίνη καθώς η χορήγηση δόσεων εκτός επιτηρούμενης χορήγησης (take home) μπορεί να γίνει ασφαλώς μόνο με το ανωτέρω σκεύασμα. Χορήγηση του απλού σκευάσματος βουπρενορφίνης για take home ενέχει κινδύνους για τη ζωή των ασθενών μας (λόγω του ενδεχομένου ενδοφλέβιας χρήσης) αλλά και αυξημένο κίνδυνο διασποράς σε χρήστες εκτός ΟΚΑΝΑ. Οι ανωτέρω προειδοποιήσεις εμπεριέχονται στις σχετικές διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες και συστάσεις του ΕΟΦ.

Οδηγούμαστε, έτσι, στην  κατάργηση του take home λόγω της έλλειψης  Suboxone, η οποία με τη σειρά της καταστρέφει (λόγω της ανάγκης καθημερινής ή ανά διήμερο προσέλευσης στις Μονάδες). τη θεραπευτική πορεία ασθενών που εργάζονται, μητέρων που φροντίζουν τα παιδιά τους, ατόμων που φροντίζουν ηλικιωμένους ή που διαμένουν μακριά από τη Μονάδα κλπ.

Τα παραπάνω αφορούν και τους 2000 ασθενείς στις μονάδες Μεθαδόνης, λόγω της έλλειψης των ασφαλών περιεκτών (μπουκαλιών με πώμα ασφαλείας).

Αντιλαμβάνεστε, σίγουρα, τη δυσκολία του γιατρού όταν σύρεται να επιλέξει ανάμεσα στη θεραπεία των ασθενών του και σε πρακτικές που ενέχουν κινδύνους για την ασφάλεια του κοινωνικού συνόλου.

4. Δεν υπάρχουν τα αναγκαία για τη λειτουργία των ΠΥ υλικά, ήτοι

a.    αντιδραστήρια για τοξικολογικούς ελέγχους ούρων. Η ουσιαστική αδυναμία ελέγχου της χρήσης ουσιών παράλληλα με το υποκατάστατο ενέχει κινδύνους για την υγεία και τη ζωή των ασθενών, λόγω της κατακόρυφης αύξησης της κατάχρησης παρανόμων ουσιών, αλλά και καταργεί το σύστημα κινήτρων (απαραίτητο όχι μόνον για την πορεία προς την απεξάρτηση αλλά και για τη στρατηγική μείωσης της βλάβης). Πρέπει να τονισθεί ότι η απαιτούμενη συχνότητα από τη διεθνή πρακτική και εμπειρία είναι, τουλάχιστον για τις πρώτες φάσεις της θεραπείας, άπαξ εβδομαδιαίως, ενώ στις Μονάδες του ΠΥ από έτους οι έλεγχοι διενεργούνταν σποραδικά, λόγω έλλειψης αντιδραστηρίων, κάθε 4-6 εβδομάδες - τώρα, δε, έχουν ουσιαστικά καταργηθεί λόγω εξάντλησης των αποθεμάτων.

b.    αντιδραστήρια για εξετάσεις αίματος (απαραίτητες για ένα πληθυσμό  τόσο επιβαρυμένο, στον οποίο επιπλέον χορηγούμε φάρμακα με δυνητικά σοβαρές παρενέργειες)

c.    φάρμακα και υλικά για την κάλυψη στοιχειωδών ιατρικών πράξεων, όπως σύριγγες, γάζες, αιμοστατικά κλπ

d.    εμβόλια

e.     αναλώσιμα αναγκαία για την επιτηρούμενη χορήγηση και τους παρακλινικούς ελέγχους (ποτηράκια, ουροσυλλέκτες, φιαλίδια κλπ)

5. δεν γίνεται τακτική αποκομιδή των μολυσματικών υλικών, τα οποία σωρεύονται στις μονάδες ή ακριβώς έξω απ’ αυτές -  με ό,τι αυτό συνεπάγεται  για τη δημόσια υγεία. Το ότι η κατάσταση δεν είναι – ακόμη- αφόρητη, οφείλεται στις μικρές ποσότητες υλικών λόγω των περιγραφόμενων παραπάνω ελλείψεων.

Η απορρόφηση της λίστας αναμονής ασθενών στην Αττική, όπως και η έναρξη λειτουργίας νέων μονάδων στην περιφέρεια  συνιστούν κινήσεις επιβεβλημένες ώστε να αυξηθεί η δυνατότητα πρόσβασης των αιτούντων θεραπεία και να αντιμετωπιστεί η όξυνση των σχετιζόμενων με την εξάρτηση προβλημάτων. Ωστόσο είναι φανερό ότι, εάν δεν συνοδευτούν από ενίσχυση της χρηματοδότησης και διάθεση των πόρων στην κάλυψη των αναγκών που σας εκθέσαμε παραπάνω, θα σημάνουν περαιτέρω επιδείνωση  της λειτουργίας των μονάδων, αδυναμία θεραπευτικής αντιμετώπισης των ασθενών αλλά και περαιτέρω κινδύνους τόσο για την ασφάλεια  χορηγούμενων και εργαζομένων  όσο και για τη δημόσια υγεία.

 Όλα τα παραπάνω η Διοίκηση του Οργανισμού τα γνωρίζει με κάθε λεπτομέρεια, καθώς όλο το τελευταίο διάστημα έχει πολύ τακτική ενημέρωση από εμάς (προφορικώς και εγγράφως, από τον καθένα χωριστά λόγω των ιδιαίτερων προβλημάτων που προκύπτουν σε κάθε μονάδα, αλλά και από το σύνολο των υπευθύνων σε  θεσμοθετημένες συναντήσεις με τη Διεύθυνση Εφαρμογής Προγραμμάτων)

   

Όπως αντιλαμβάνεστε, η διατήρηση και επιδείνωση αυτής της κατάστασης αποτελεί πραγματικό κίνδυνο για τους εξαρτημένους εντός και εκτός προγραμμάτων, στερώντας τους ουσιαστικά το δικαίωμα στη θεραπεία που η πολιτεία έχει υποχρέωση να τους παρέχει.

Ζητούμε να προβείτε άμεσα σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, αρχής γενομένης από την ενίσχυση της χρηματοδότησης του Οργανισμού, ώστε ο ΟΚΑΝΑ να μπορεί να εκπληρώσει το έργο του προς το συμφέρον των εξαρτημένων ατόμων και του κοινωνικού συνόλου.

Αναμένοντας τις ενέργειές σας, επιφυλασσόμαστε να προβούμε σε κάθε νόμιμη ενέργεια ώστε να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τη δουλειά μας διαφυλάσσοντας, όπως έχουμε υποχρέωση, την υγεία και τη ζωή των εξαρτημένων, τη δημόσια υγεία, την εύρυθμη λειτουργία των μονάδων καθώς και την επιστημονική μας αξιοπρέπεια και δεοντολογία.

Οι γιατροί των θεραπευτικών μονάδων και της Μονάδας Άμεσης Βοήθειας (ΜΑΒΥ) της Αττικής:

Aλεξάκου Κωνσταντία, παθολόγος Θεραπευτικών Μονάδων (ΘΜ) ΟΚΑΝΑ

 Αναγνώστου Όλγα, παθολόγος ΘΜ ΟΚΑΝΑ

Αυγερινός Νικόλαος, ψυχίατρος, υπεύθυνος ΘΜ «Αμ. Φλέμιγκ»

Βαλιάνου Δήμητρα, ψυχίατρος, υπεύθυνη ΘΜ ΚΑΤ

Βρυνιώτου Βαρβάρα, ψυχίατρος, υπεύθυνη  ΘΜ Περιστερίου

Γιωτάκης Κων/νος, ψυχίατρος, υπεύθυνος ΘΜ «Αγ. Αναργύρων»

Δερμάτης Γεώργιος, ψυχίατρος, υπεύθυνος Δ’ ΘΜ

Δέτση Ιωάννα, παθολόγος ΘΜ ΟΚΑΝΑ

Δημητρακά Μαρία, ψυχίατρος ΘΜ ΟΚΑΝΑ

Δημητρούλη Κατερίνα, ψυχίατρος, υπεύθυνη ΘΜ «Θριάσειου»

Διαμάντης Κων/νος, ψυχίατρος, υπεύθυνος ΘΜ «Γ.Γεννηματάς»

Δρυμούση Αναστασία, παθολόγος, υπεύθυνη ΜΑΒΥ

Ιλιέσκου Μπογδάν, αναισθησιολόγος ΜΑΒΥ

Καλοδίκη Βιργινία, ψυχίατρος ΘΜ ΟΚΑΝΑ

Καλύβα Κατερίνα, γενική γιατρός ΘΜ ΟΚΑΝΑ

Καπέλλι Ανέστης, ψυχίατρος, υπεύθυνος ΘΜ Στρατοπέδου «Βαρύτη»

Καρατζαφέρης Λυκούργος, ψυχίατρος ΘΜ ΟΚΑΝΑ

Κατσουλάκος Αιμίλιος, ψυχίατρος, υπεύθυνος  Ε’ ΘΜ

Κλείσας Σπυρίδων, ψυχίατρος ΘΜ ΟΚΑΝΑ

Κόκκορης Χρήστος, ψυχίατρος, υπεύθυνος ΘΜ «Ασκληπιείου» Βούλας

Κοκκώλης Κων/νος, ψυχίατρος, υπεύθυνος ΘΜ «Τζανείου»

Κολητσίδα Μαρία, γενική γιατρός ΜΑΒΥ

Κότσαλης Αργύρης, παθολόγος ΜΑΒΥ

Κουκλινός Άγγελος, ψυχίατρος, υπεύθυνος ΘΜ «Ευαγγελισμού»

Κουτσοπούλου Ευδοκία, ψυχίατρος, υπεύθυνη ΘΜ «Αγίου Σάββα»

Κωνσταντόπουλος Κων/νος, ψυχίατρος, υπεύθυνος ΘΜ «Αλεξάνδρα»

Λαζαρής Μιχάλης, οδοντίατρος ΜΑΒΥ

Λουριδάς Αθανάσιος, ψυχίατρος ΘΜ ΟΚΑΝΑ

Μακρυστάθη Σπυρούλα, βιοπαθολόγος ΜΑΒΥ

Μαυροπούλου Ετέρη, ψυχίατρος ΘΜ «Αγ. Παντελεήμων»

Μορόσκινα Δέσποινα, ψυχίατρος, υπεύθυνη ΘΜ «Μεταξά»

Μπίτας Κων/νος, ψυχίατρος ΘΜ Στρατοπέδου «Βαρύτη»

Ξηρόδημα Μαρία-Ειρήνη, ψυχίατρος, υπεύθυνη ΘΜ «Αγ. Παντελεήμων»

Οικονόμου Δημήτριος, ψυχίατρος, υπεύθυνος ΘΜ «Λαϊκού»

Οικονόμου Ευμορφία, παιδοψυχίατρος, Ε’ ΘΜ

Οταπασίδου Σταυρούλα, καρδιολόγος ΜΑΒΥ

Παναγοπούλου Μαρία, ψυχίατρος, υπεύθυνη ΘΜ ΕΕΣ

Παπαγγελής Μιχάλης, ψυχίατρος, υπεύθυνος ΘΜ «Σισμανογλείου»

Παπαγεωργίου Αντώνης, ψυχίατρος, υπεύθυνος ΘΜ «Αττικού»

Παπαδόπουλος Θεόδωρος, βιοπαθολόγος ΜΑΒΥ

Πέλικα Νόνη, ψυχίατρος ΘΜ ΟΚΑΝΑ

Πετρουλάκη Ελευθερία, παθολόγος ΘΜ ΟΚΑΝΑ

Πολυχρονίδου Παναγιώτα, ψυχίατρος ΘΜ ΟΚΑΝΑ

Σταματόπουλος Κων/νος, παθολόγος ΜΑΒΥ

Τζανουλίνος Γεώργιος, ψυχίατρος ΘΜ ΟΚΑΝΑ

Τζοβενή Μαρία, ψυχίατρος ΘΜ ΟΚΑΝΑ

Τσαντήλας Αναστάσιος, παθολόγος ΘΜ ΟΚΑΝΑ

Χησιμέλλη Άννα, ψυχίατρος, υπεύθυνη ΘΜ «Ελπίς»

Η καταγγελία υπογράφεται από το σύνολο (σχεδόν) των γιατρών των μονάδων της Αττικής. Κατατέθηκε στον Υπουργό την Τετάρτη (Αρ. Πρωτ.3755/ 25.06.14), ενώ στη συνέχεια δόθηκε και στους δημοσιογράφους.