Πρόταση της ΕΠΕΣΥ και του Δ.Σ. του Συλλόγου για τις νέες δομές

Πρόταση της ΕΠΕΣΥ για τον σχεδιασμό ανάπτυξης μονάδων υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ στα Νοσοκομεία του ΕΣΥ

Η πρόταση που ακολουθεί βασίζεται στις εξής παραμέτρους:

• Εξασφάλιση ποιοτικών χαρακτηριστικών όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών στις νέες δομές που προβλέπεται να λειτουργήσουν το επόμενο διάστημα
• Διατήρηση της μορφής του ΟΚΑΝΑ, όσον αφορά τον συντονιστικό- εποπτικό του ρόλο
• Διατήρηση των δομών που λειτουργούν έξω από το πλαίσιο της υποκατάστασης (στεγνά προγράμματα: ΑΤΡΑΠΟΣ, ΓΕΦΥΡΑ, ΕΚΕΚ, Επανένταξη, ΜΑΒΗ, Στέκι) και ανάπτυξη νέων που καθίστανται απαραίτητες μετά τις νέες εξελίξεις ( Κέντρο Εκπαίδευσης, Ενίσχυση της Διεύθυνσης θεραπείας με επικέντρωση στην εποπτεία των νέων δομών στα νοσοκομεία)
• Διασφάλιση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας των εργαζομένων του ΟΚΑΝΑ

Η διασφάλιση των θέσεων εργασίας αποτελεί κεντρικό ζήτημα, όχι μόνο για τους εργαζόμενους αλλά και για τους θεραπευόμενους, καθώς αποτελεί την ικανή και αναγκαία συνθήκη για την διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Θεωρούμε ότι οι προτάσεις που είχαμε καταθέσει πριν από έναν χρόνο στη Διοίκηση του Οργανισμού σχετικά με το πλαίσιο λειτουργίας των Μονάδων Υποκατάστασης, αποτελεί μια αρχική βάση, καθώς σύμφωνα με αυτό και στην περίπτωση που είχαμε μια πλήρη υιοθέτηση της πρότασής μας, θα εξασφαλιζόταν τόσο οι θέσεις εργασίας όσο και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Είναι ωστόσο προφανές ότι στις παρούσες συνθήκες αυτή η πρόταση δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή για το σύνολο των νέων μονάδων , καθώς θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τόσο τα χωροταξικά δεδομένα (ορισμένες δομές έχουν περιορισμένους χώρους) όσο και ο σκοπός ορισμένων μονάδων (π.χ στις μονάδες συνταγογράφησης ισχύουν διαφορετικά δεδομένα).

Παρόλο που δεν είναι δυνατό να υιοθετηθούν πλήρως οι προτάσεις μας σχετικά με το πλαίσιο λειτουργίας, μια μελέτη του υπάρχοντος προσωπικού ανά ειδικότητα και αριθμό εργαζομένων, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι εφόσον δεν καταργηθούν οι δομές του ΟΚΑΝΑ που δεν εμπλέκονται με την υποκατάσταση, τότε οι θέσεις εργασίας είναι εξασφαλισμένες στο βαθμό, που η Διοίκηση του Οργανισμού δεσμευτεί ότι οι μονάδες θα στελεχωθούν αρχικά με το υπάρχον προσωπικό του ΟΚΑΝΑ και στην συνέχεια το προσωπικό από το ΕΣΥ θα συμπληρώσει τα κενά που υπάρχουν.

Όσον αφορά την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών θεωρούμε ότι για να λειτουργήσει αποτελεσματικά και με ασφάλεια ένα πρόγραμμα χορήγησης υποκαταστάτων θα πρέπει να πληρούνται κάποιες ελάχιστες προϋποθέσεις έτσι ώστε :

• Να αντιμετωπίζονται σφαιρικά τα ψυχιατρικά, σωματικά και κοινωνικά προβλήματα που συνυπάρχουν με τη χρήση ηρωίνης .
• Να παρέχεται η κατάλληλη ψυχοθεραπευτική στήριξη ώστε να δίνεται η δυνατότητα για ομαλή επανένταξη των θεραπευομένων στην κοινωνία.
• Να παρέχεται η κατάλληλη ιατρική και νοσηλευτική φροντίδα τόσο κατά την αρχική φάση σταθεροποίησης ως - ώστε και ο ίδιος ο ασθενής να είναι ασφαλής, και να αποφευχθεί η διασπορά του υποκαταστάτου στην κοινότητα- όσο και κατά τη διάρκεια όλης της θεραπείας για την αντιμετώπιση οξέων ή χρόνιων καταστάσεων που συνοδεύουν την εξάρτηση (πχ πρόληψη και θεραπεία μεταδοτικών νόσων, οξέα ή χρόνια ψυχιατρικά περιστατικά κλπ).

Με βάση τα παραπάνω, η στελέχωση των δομών στα νοσοκομεία δεν μπορεί παρά να γίνει κατά προτεραιότητα από το προσωπικό του ΟΚΑΝΑ, το οποίο είναι εξειδικευμένο και έχει μακρόχρονη εμπειρία στον τομέα της τοξικοεξάρτησης. Συγκεκριμένα πιστεύουμε ότι οι ελάχιστες προϋποθέσεις λειτουργίας μονάδων υποκατάστασης στα πλαίσια το ΕΣΥ είναι οι ακόλουθες:

Δομές Μεθαδόνης

Για τη λειτουργία μονάδων χορήγησης μεθαδόνης με δυναμικότητα περίπου 250 θεραπευομένων και επταήμερη λειτουργία, απαιτούνται:

·        3 ψυχιάτρους

·        1 παθολόγος

·        1 φαρμακοποιός

·        5 θεραπευτές, εκ των οποίων οι 2 τουλάχιστον κοινωνικοί λειτουργοί

·        5 νοσηλευτές

·        1 διοικητικούς υπαλλήλους

·        1 λογιστής

·        1 προγραμματιστής Η\Υ

·        4 φύλακες

·        Προσωπικό καθαριότητας

Δομές Βουπρενορφίνης

Για τη λειτουργία μονάδων χορήγησης βουπρενορφίνης με δυναμικότητα 120  θεραπευομένων και πενθήμερη λειτουργία, απαιτούνται:

·        1 ψυχιάτρος

·        1 παθολόγος (ανά 2 μονάδες)

·        2 θεραπευτές, εκ των οποίων o 1 τουλάχιστον κοινωνικός λειτουργός

·        3 νοσηλευτές

·        1 διοικητικούς υπαλλήλους

·        2 φύλακες

·        Προσωπικό καθαριότητας

Επίσης, ανά 3 μονάδες βουπρενορφίνης χρειάζονται:

·        1 λογιστής

·        1 φαρμακοποιός (επικουρικός έλεγχος της διαδικασίας διακίνησης του υποκαταστάτου)

Επιπρόσθετα θεωρούμε ότι για την εύρυθμη και ασφαλή λειτουργία των μονάδων είναι απαραίτητο να εξασφαλίζονται οι ελάχιστες κτιριακές προδιαγραφές. Για το λόγο αυτό, εκτός από τους χώρους χορήγησης, οι οποίοι πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους την ιδιαιτερότητα του κάθε υποκατάστατου (πχ επιτηρούμενη χορήγηση βουπρενορφίνης) και τους χώρους ουροληψιών των ασθενών, οι οποίοι πρέπει να σέβονται την αξιοπρέπεια των ασθενών, είναι απαραίτητη και η ύπαρξη των κάτωθι χώρων:

·        Γραφεία ιατρών και θεραπευτών

·        Χώρος για παθολογική εξέταση

·        Χώρος ομαδικών συναντήσεων

·        Χώρος εργασίας φαρμακοποιού (για τις μονάδες μεθαδόνης)

·        Χώρος διοικητικής υποστήριξης

·        Χώρος αναμονής θεραπευομένων

·        WC προσωπικού

Θα πρέπει να υπάρχει επαρκής φυσικός αερισμός και φωτισμός των χώρων, για την αποφυγή διασποράς λοιμώξεων, οι οποίες ως γνωστό είναι συχνές στον συγκεκριμένο πληθυσμό ασθενών (πχ φυματίωση).